بررسی خصوصیات خاک تحت تأثیر آبیاری با آب های غیرمتعارف در دو عمق سطحی و تحتانی

نوع مقاله : مقاله علمی

نویسندگان

1 کاشان، دانشگاه کاشان، دانشکدة منابع طبیعی و علوم زمین، گروه جغرافیا و اکوتوریسم

2 تهران، دانشگاه تهران، دانشکدة منابع طبیعی، گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی

چکیده

بحران آب یکی از مسائل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سال های اخیر به دلیل وقوع پدیدة خشکسالی بحرانی تر شده است. این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسة تأثیر پساب، آب شور و آب لب شور بر تغییرات درصد آهک، کلر محلول، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک انجام گرفت. بدین منظور، پنج مکان مطالعاتی شامل شاهد، آبیاری با آب های شور، لب شور، پساب و آبیاری تلفیقی پساب و آب شور درنظر گرفته شد. مزارع تعیین شده به مدت شش ماه با تیمارهای مورد نظر آبیاری شدند. در این مناطق، پنج پروفیل حفر شد و از هر پروفیل دو نمونه از دو عمق 0-30 و 30-60 سانتی متر برداشت شد. نتایج میزان اسیدیته در بین تیمارهای اعمال شده، تغییرات معناداری را نشان نداد. در هدایت الکتریکی اختلاف بسیار زیاد بین دو عمق در تیمار آب شور نمایانگر روند کاهشی هدایت الکتریکی از سطح به عمق است، اما این روند در تیمارهای آب لب شور و پساب ثابت بود. تجزیة واریانس نمونه ها در احتمال 99 درصد نشان داد مقدار آهک و کلر محلول در خاک در نقاطی سطحی که با پساب آبیاری شده است، برخلاف نمونه های آب شور و لب شور، افزایش زیادی داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Study of Soil Characteristics Irrigated by Unconventional in Surface and Deep Layer

نویسندگان [English]

  • Mina Arast 1
  • Gholam Reza Zehtabian 2
  • Mohammad Jafari 2
  • Hasan Khosravi 2
1 Department of Geography and Eco-Tourism, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan, P.O.Box 87317-53153, Kashan, Iran
2 Department of Arid and Mountainous Regions Reclamation, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O.Box 31585-4314, Tehran, Iran
چکیده [English]

Management of unconventional water management in agricultural lands reduces environmental risks and increases its productivity. The purpose of this study was evaluating and comparing the effect of wastewater, saltwater and brackish water on some soil physical and chemical properties. for this purpose, five study sites including control area, irrigation with saltwater, brackish water wastewater and consolidated irrigation of waste water and saltwater were selected. In each site 5 profiles were drilled based on area. The soil samples were taken from both layers of (0-30) and (30-60) centimeter. The results showed that using wastewater has increased soil properties such as organic matter and bulk density rather than the other treatments but there was no change in soil texture. There was no significant change in acidity between treatments. The electrical conductivity of saline water showed enormous difference between two depths in this treatment which represents the decreased trend of electrical conductivity from surface to depth. But this trend was stable in brackish water and wastewater treatment. Variance analysis of samples with 99% probability showed that irrigation with wastewater leads to an increase in dissolved Lime and chlorine in the soil, which is in contrast with irrigation with brackish and salty water samples.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water Crisis
  • Saline water
  • Brackish water
  • Wastewater
  • Physical and Chemical Properties of Soil
  • Qom Plain
[1]. ارست، م. (1393). "بررسی اثر آبیاری با آب های نامتعارف بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: دشت قمرود)"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
[2]. شرکت مهندسین مشاور جاماب، (1386). "طرح مطالعات برنامه سازگاری با اقلیم خشک و نیمه خشک". گزارش بررسی آب های غیر متعارف در کشور. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
[3]. بوستانی، آ.، انصاری، ح.، خداشناس، س. (1389). "بررسی فرآیند اجرایی استفاده از پساب در شهر مشهد". چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران.
[4]. صفری سنجانی، ع. ا .، حاج رسولی ها، ش. (1379). "ارزیابی کیفیت پساب تصفیه خانه فاضلاب شمال اصفهان برای کشاورزی". مجله آب و فاضلاب، 33، 20-26
[5]. مسعودی آشتیانی، س.، پارسی نژاد، م.، و عباسی، ف. (1390). "اثرات استفاده کوتاه مدت از فاضلاب خانگی بر تعدادی از خصوصیات فیزیکی مهم خاک"، مجله پژوهشهای خاک (علوم خاک و آب)، 25 (3) 
[6]. طبری، م.، صالحی، آ.، محمدی، ج. علی عرب، ع. (1386). "استفاده مجدد از پساب فاضلاب شهری - پتانسیل پساب فاضلاب جهت استفاده در تولید جنگل کاری (کاج تهران)"، دهمین همایش ملی بهداشت محیط، ص 7، تهران.
[7]. Mojiri, A. (2011). “Effects of municipal wastewater on physical and chemical properties of saline soil”. journal of biological and environmental science., 5(14), 71-76.
[8]. حسین پور ، ا.، حق نیا، غ. م.، علیزاده، ا.، فتوت، ا. (1387)، "تأثیر آبیاری با فاضلاب و پساب شهری بر برخی خصوصیات 85-73 ،(2) شیمیایی خاک در اعماق مختلف در دو شرایط غرقاب پیوسته و متناوب" مجله آبیاری و زهکشی ایران، 1 (2)، 73-85.
[9]. Sharma, R., Agrawal, M., and Marshall, F. (2007). “Heavy Metal Contamination of Soil and Vegetables in Suburban Areas of Varanasi”, India. Ecotoxicology and Environmental Safety, 258– 266.
[10]. Faizi, M, (2001). “Effect of tread wastewater on accumulation of heavy in plants and soil. ICID” International Workshop on Wastewater Reuse Management. ICID – ICID. September 19-20, Seoul, Korea. Pp: 137-146.
[11]. Sparks, D. L., A. L. Page, P. A. Helmke, R. H. Leoppert, P. N. Soltanpour, M. A. Tabatabai, G. T. Johnston and M. E. Sumner. (1996). “Methods of soil analysis”. soil science society of America, Madison, Wisconsin, USA.
[12]. Chitdeshwari, T., Savithri, P., Mahimairaja. S., 2002. “Effect of sewage biosolid composts on the yield of crops”. Indian Journal of Environmental Protection. 21(10), 911-912.
[13]. زمانی باب گهری، ج.، افیونی، م.، خوش گفتارمنش، ا.، عشقی زاده، ح.(1389). "اثر لجن فاضلاب کارخانه پلی اکریل، کمپوست زباله شهری و کود گاوی بر ویژگی های خاک و عملکرد ذرت دانه ای". مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 4(54)، 163-154.
[14]. هاشمی نیا، م.، کوچکی،ع.، قهرمان، ن. (1381). "استفاده از آب های شور در کشاورزی پایدار"، ترجمه و تدوین، جهاد دانشگاهی مشهد، ص 237.
[15]. Moraetis. D., Stamati, F.E., Nikolaidis, N.P., Kalogerakis. N. (2011). “Olive mill wastewater irrigation of maize: Impacts on soil and groundwater”. Agricultural Water Management, 98, 1125–1132.
[16]. Kelley, W.D., Martens, D.C., Reneau, Jr. R.B., Simpson, T.W., (1984), “Agricultural use of Wastewater sludge”. Department of Agronomy virginia polytechnic institute and state university, Blacksburg ,virginia. 2406-3397.
[17]. Epstein, E. (1975). “Effect of sewage sludge on some soil physical properties”. Journal of Environmental Quality., 4 (2), 139-142.
[18]. خوش گفتارمنش، ا. ح. (1386). "ارزیابی وضعیت تغذیه ای گیاه و مدیریت بهینه کود" . مرکز نشر دانشگاه صنعتی اصفهان .